อาหารพื้นบ้าน

อาหารท้องถิ่นระยอง: เสน่ห์รสชาติที่สะท้อนวิถีชีวิต

จังหวัดระยองเป็นเมืองที่เต็มไปด้วยเสน่ห์ ทั้งจากทะเลอ่าวไทย ป่าเขา และสวนผลไม้ที่อุดมสมบูรณ์ ความหลากหลายทางธรรมชาติเหล่านี้ได้หล่อหลอมให้ อาหารท้องถิ่นระยอง มีรสชาติและเอกลักษณ์ที่ไม่เหมือนใคร ไม่ว่าจะเป็นความสดใหม่ของวัตถุดิบ หรือวิธีการปรุงที่สืบทอดจากบรรพบุรุษ ทำให้อาหารไม่ได้เป็นเพียงของกิน แต่ยังสะท้อนถึงวิถีชีวิต วัฒนธรรม และภูมิปัญญาท้องถิ่น

อาหารทะเล ถือเป็นจุดแข็งของระยอง ด้วยการมีชายฝั่งทะเลยาวและอ่าวไทยที่อุดมไปด้วยปลา กุ้ง ปู และหมึก ชาวบ้านจึงนิยมจับสด ๆ เพื่อนำมาปรุงอาหารที่หลากหลาย เมนูอย่าง ต้มส้มปลากะพง, แกงส้มปูไข่หน่อไม้ดอง, หมึกแดดเดียว และปลาทูทอด ล้วนเป็นเมนูที่สะท้อนความเป็นครัวชายทะเลที่แท้จริง นอกจากนี้ยังมี กะปิระยอง ที่ขึ้นชื่อในเรื่องความหอมและรสเข้มข้น เกิดจากการใช้กุ้งเคยสดมาหมักด้วยกรรมวิธีโบราณ ถือเป็นวัตถุดิบที่ทำให้แกงหรือเครื่องจิ้มมีรสชาติจัดจ้านขึ้น

นอกจากทะเลแล้ว ระยองยังมีความหลากหลายทางเกษตรกรรม โดยเฉพาะ สวนผลไม้ ที่ขึ้นชื่อระดับประเทศ ไม่ว่าจะเป็นทุเรียน มังคุด เงาะ มะม่วง และสับปะรด ผลไม้เหล่านี้ไม่ได้กินเฉพาะสด ๆ แต่ยังถูกนำไปปรับใช้ในอาหาร เช่น แกงหมูชะมวง, แกงคั่วหน่อสับปะรด, ห่อหมกทุเรียนอ่อน หรือแม้กระทั่งน้ำพริกผลไม้ ที่เป็นเมนูสร้างสรรค์ในปัจจุบัน ทำให้การกินในระยองสะท้อนความคิดริเริ่มของคนท้องถิ่นที่รู้จักใช้วัตถุดิบรอบตัวอย่างคุ้มค่า

อาหารป่าก็เป็นอีกหนึ่งเสน่ห์ของระยอง เพราะจังหวัดนี้มีทั้งภูเขาและป่าที่อุดมไปด้วยสมุนไพรและสัตว์ท้องถิ่น เมนูอย่าง ผัดเผ็ดหมูป่า, แกงป่าปลาคัง, หรือแกงกบใส่ใบชะมวง เป็นตัวอย่างที่ชัดเจนถึงการใช้วัตถุดิบธรรมชาติควบคู่กับสมุนไพรพื้นบ้าน ทั้งข่า ตะไคร้ ใบกะเพรา และพริกสด ทำให้ได้รสจัดจ้านที่คนไทยคุ้นเคยและหลงใหล

อาหารท้องถิ่นยังเชื่อมโยงกับ ประเพณีและวิถีชีวิตของคนระยอง ตัวอย่างเช่น ในช่วงประเพณีสงกรานต์หรือเข้าพรรษา ชาวบ้านจะนิยมทำอาหารคาวหวานไปทำบุญตักบาตร อาหารยอดนิยมในงานบุญคือ แกงเลียงผักรวม, ขนมบัวลอย, ข้าวเหนียวหน้าปลาแห้ง และข้าวเหนียวมะม่วง ส่วนในงานประเพณีพื้นบ้าน เช่น งานทอดกฐิน หรือ งานประเพณีแห่ประมง ก็จะมีการทำอาหารทะเลพื้นถิ่นเลี้ยงผู้มาร่วมงาน แสดงถึงความเอื้อเฟื้อและน้ำใจของชุมชน

อีกมิติหนึ่งที่น่าสนใจคือ อาหารท้องถิ่นระยองยังได้รับอิทธิพลจากวัฒนธรรมจีน เนื่องจากชุมชนชาวจีนเข้ามาตั้งรกรากจำนวนมาก เมนูอย่าง หมูแดง, ข้าวต้มปลา, หมั่นโถว และบะจ่าง จึงกลายเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมการกินของคนในเมืองควบคู่ไปกับอาหารพื้นบ้านไทยแท้ ความหลากหลายนี้ทำให้ครัวระยองมีรสชาติที่ผสมผสานและไม่หยุดนิ่ง

เมนูที่นักท่องเที่ยวไม่ควรพลาด ได้แก่ พล่าปลาข้างเหลือง, แกงระยองใส่แขนงสับปะรด, จื้อลาปลา และตำกระชับทอดกรอบ ซึ่งแต่ละเมนูต่างสะท้อนถึงความคิดสร้างสรรค์และภูมิปัญญาในการเลือกใช้วัตถุดิบท้องถิ่นอย่างชาญฉลาด นอกจากจะอร่อยแล้ว ยังบอกเล่าความเป็นตัวตนของคนระยองได้อย่างลึกซึ้ง

อาหารท้องถิ่นระยองจึงไม่ใช่แค่การบริโภค แต่คือ มรดกทางวัฒนธรรม ที่หล่อหลอมความภาคภูมิใจของคนในพื้นที่และถ่ายทอดต่อจากรุ่นสู่รุ่น การได้ลิ้มลองอาหารเหล่านี้จึงเสมือนการได้สัมผัสกับเรื่องราว ประวัติศาสตร์ และวิถีชีวิตที่ซ่อนอยู่ในทุกคำที่กิน

เนื้อหาแบ่งออกเป็น 5 เส้นทางการท่องเที่ยว ได้แก่

เส้นทางที่ 1 พาเที่ยวแหล่งสุขภาพดีๆ และชิมอาหารสมุนไพรพื้นเมือง
เส้นทางที่ 2 ชิมอาหารคู่กับข้าวหอมระยอง
เส้นทางที่ 3 อิ่มอร่อยกับเมนูเย็นของคนระยอง
เส้นทางที่ 4 เที่ยวตลาดและชิมอาหารพื้นบ้านรสชาติจัดจ้าน
เส้นทางที่ 5 แหล่งซื้อของฝากขึ้นชื่อของจังหวัดระยอง

นอกจากจะแนะนำอาหารขึ้นชื่อ เช่น น้ำพริกไข่ปู ปลาทอดน้ำปลา ยำสาหร่าย กั้งทอดกระเทียม และขนมหวานท้องถิ่น หนังสือยังพาไปรู้จักชุมชนผู้ผลิตสินค้าเกษตรและอาหารแปรรูปที่เป็นมิตรกับสุขภาพ เช่น กลุ่มแม่บ้านเกษตรกร ผู้ทำปลากรอบ น้ำพริก และผลไม้แปรรูปจากวัตถุดิบธรรมชาติ

“กินดีๆ ที่ระยอง” ไม่ได้เป็นเพียงคู่มืออาหาร แต่ยังเป็นแรงบันดาลใจให้ผู้คนเห็นคุณค่าของอาหารไทยพื้นถิ่น ผ่านเรื่องเล่า ภาพถ่าย และรอยยิ้มของคนในชุมชน หนังสือเล่มนี้จึงสะท้อนความภูมิใจในท้องถิ่น และชวนให้ผู้อ่านได้สัมผัสความสุขง่ายๆ จากการ “กินดี อยู่ดี” ที่เริ่มต้นได้จากจังหวัดระยองแห่งนี้.

2.หนังสือ กินดีๆ ที่ระยอง – Ptt Travel Wow – มหาชน

อาหารท้องถิ่นระยอง: เสน่ห์รสชาติที่สะท้อนวิถีชีวิต

หนังสือ "ลิ้มรสอาหารท้องถิ่นระยอง"

หนังสือ “๙๙ อาหารพื้นถิ่นระยอง”

หนังสือ “กินดีๆ ที่ระยอง”

นี่คือ 10 ร้านอาหารพื้นบ้าน / รสชาติดั้งเดิมในระยอง ที่แนะนำครับ — เหมาะสำหรับคนอยากลองอาหารท้องถิ่นจริง ๆ:

🍴 10 อันดับอาหารพื้นบ้านระยอง