พิพิธภัณฑ์

เมื่อประวัติศาสตร์กลายเป็นประสบการณ์

ก้าวแรกที่ข้ามธรณีประตู ผู้ชมจะพบกับอาคารทรงร่วมสมัย หลังคาโค้งที่ได้รับแรงบันดาลใจจากลายคลื่นทะเลระยอง และเรือสำเภาที่พระเจ้าตากสินเคยใช้เป็นพาหนะ แสงไฟอบอุ่นและเสียงกลองรัวช้า ๆ นำเข้าสู่โถง “โหมโรงเจ้าตากสิน” จุดเริ่มต้นของการเดินทางในเวลา

เสียงบรรยายเล่าถึงปลายกรุงศรีอยุธยา ภาพจอขนาดยักษ์ฉายให้เห็นเมืองที่ลุกเป็นไฟ และเสียงปืนใหญ่ดังสนั่นจนพื้นสั่นสะเทือน คุณอาจรู้สึกเหมือนยืนอยู่กลางสงคราม เมื่อกรุงศรีล่มลง ก็ถึงคราวแห่ง “การเริ่มต้นใหม่” ของชายผู้หนึ่งที่ชื่อ สิน

จากนั้นผู้ชมจะเข้าสู่โซน “มุ่งบูรพาสรรหาไพร่พล” จำลองเส้นทางของพระเจ้าตากสินจากจันทบุรีสู่ระยอง เสียงลมป่าพัดแรง ฝูงนกทะเลบินข้ามหัว และกลิ่นควันไฟจากค่ายจำลอง ช่วยปลุกภาพของนักรบผู้มุ่งมั่นในใจทุกคน — นี่คือ “หัวใจของการกู้ชาติ” ที่ TKF Park อยากให้คนรุ่นใหม่สัมผัส

ไฮไลต์ของพิพิธภัณฑ์อยู่ที่โซน “ประกาศตนองค์ราชัน” ซึ่งใช้เทคโนโลยี 4 มิติ จำลองเหตุการณ์การรวบรวมทัพที่ระยอง ผู้ชมจะได้เห็นพระเจ้าตากสินทรงม้าขาวทะยานเข้าสู่สนามรบ เสียงกลองศึกประสานกับแสงเลเซอร์และละอองหมอก สร้างอารมณ์เข้มข้นราวอยู่ในเหตุการณ์จริง

ขณะที่โซน “สร้างเขตขัณฑ์กรุงธนบุรี” และ “ถิ่นคนดีเมืองระยอง” พาผู้ชมไปสำรวจความรุ่งเรืองของกรุงธนบุรี และบทบาทของคนระยองในยุคต่อมา ตั้งแต่ชาวประมง ชาวสวน จนถึงนักอุตสาหกรรมในปัจจุบัน ที่ต่างสืบทอด “จิตวิญญาณนักสร้าง” ของพระเจ้าตากสินไว้ไม่เสื่อมคลาย

เบื้องหลังความสำเร็จที่ไม่ได้สร้างเพียงอาคาร

การสร้าง TKF Park ไม่ได้ง่าย ใช้เวลาเกือบ 10 ปี กว่าจะสำเร็จเป็นรูปธรรม ด้วยงบประมาณรวมกว่า 100 ล้านบาท จากความร่วมมือของ องค์การบริหารส่วนจังหวัดระยอง วัดลุ่ม และบริษัทเอกชนในพื้นที่อุตสาหกรรมชายฝั่งตะวันออก

ที่ปรึกษาด้านประวัติศาสตร์ของโครงการคือ ศาสตราจารย์ ดร. สุเนตร ชุตินธรานนท์ ผู้เชี่ยวชาญด้านประวัติศาสตร์ไทย–พม่า ซึ่งร่วมวางโครงเนื้อหา ให้เน้น “ความสมดุลระหว่างความจริงทางวิชาการกับความเข้าใจของผู้ชม” และเล่าเรื่องอย่างรับผิดชอบต่อสังคม

ทีมออกแบบนิทรรศการเลือกใช้เทคโนโลยีร่วมสมัย เพื่อดึงดูดคนรุ่นใหม่ ทั้งระบบจอภาพ Mapping แบบโค้ง เสียงรอบทิศทาง และการโต้ตอบผ่าน Interactive Touch Screen ทุกโซนมีจุดให้เด็ก และผู้ใหญ่ร่วมเรียนรู้แบบเล่นได้ ไม่ต่างจากสวนสนุกทางความรู้

หัวใจของพิพิธภัณฑ์ คือคนระยองเอง

สิ่งที่ทำให้ TKF Park ต่างจากพิพิธภัณฑ์ทั่วไป คือความรู้สึกว่า “เรื่องนี้คือเรื่องของเรา” คนระยอง หลายคนอาสามาเป็นวิทยากร เล่าเรื่องจากความทรงจำบรรพบุรุษ บางคนแต่งกายแบบนักรบไทยสมัยธนบุรี ต้อนรับผู้ชมด้วยรอยยิ้มและความภูมิใจ

มุมหนึ่งของพิพิธภัณฑ์จัดแสดงสิ่งของจากชุมชน เช่น เรือไม้จำลอง ผ้าทอพื้นบ้าน และเครื่องมือจับปลาดั้งเดิม ที่สื่อถึงภูมิปัญญาท้องถิ่นซึ่งเคยเป็นแรงหนุนกองทัพในอดีต ต่อเนื่องจนถึงปัจจุบันที่คนระยองยังคงรักษาเอกลักษณ์ความขยัน มัธยัสถ์ และใจนักสู้

พิพิธภัณฑ์ที่เชื่อมอดีตกับอนาคต

เป้าหมายของ TKF Park ไม่ได้หยุดอยู่แค่การเล่าเรื่องในอดีต แต่ต้องการให้ผู้ชมมองเห็น “บทเรียนจากอดีตเพื่ออนาคต” หากไม่มีความเสียสละของพระเจ้าตากสิน ชาติไทยอาจไม่มีวันนี้ เช่นเดียวกับระยอง ที่หากปราศจากจิตวิญญาณนักสร้าง ก็คงไม่กลายเป็นเมืองเศรษฐกิจที่แข็งแกร่งเช่นปัจจุบัน

โครงการยังเปิดพื้นที่ให้โรงเรียนและมหาวิทยาลัยในพื้นที่จัดกิจกรรมการเรียนรู้นอกห้องเรียน เด็ก ๆ จะได้เรียนรู้ประวัติศาสตร์ด้วยการลงมือทำ เช่น การจำลองเหตุการณ์ยุทธภูมิ การทำแผนที่เส้นทางกู้ชาติ และการวาดภาพระบายสีเกี่ยวกับพระเจ้าตากสิน

ภายในบริเวณยังมีลานกลางแจ้งสำหรับจัดนิทรรศการหมุนเวียนและกิจกรรมชุมชน ตอนค่ำ เมื่อเปิดไฟส่องอาคารสีทองอร่ามสะท้อนแม่น้ำ วัดลุ่ม กับ TKF Park ดูราวกับพูดคุยกันข้ามกาลเวลา — หนึ่งคือศาสนสถานเก่าแก่ที่อยู่คู่เมืองมาเกินร้อยปี อีกหนึ่งคือพิพิธภัณฑ์ใหม่ที่สานต่อเรื่องราวของเมืองในศตวรรษ ที่ 21

อุทยานการเรียนรู้สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช (TKF Park) จังหวัดระยอง

เปิดให้เข้าชมทุกวัน 09.00–17.00 น.
ตั้งอยู่ภายในวัดลุ่มมหาชัยชุมพล อำเภอเมือง จังหวัดระยอง
เข้าชมฟรี ไม่ต้องจองล่วงหน้า