“ยกระดับชุมชนตลาดบ้านเพ เป็นมรดกจังหวัดระยอง”
“พุทโธ พุทธัง ว่าอนิจจังแก้วตาบ้านเพ นั้นมันน้ำตื้น แม่น้องงามชื่น จะเดินก้าวหน้าบ้านเพ นั้นมันที่ทราย มีอะไร มันก็มีแต่ปลาไม่มีหมึกมีปลา ที่ไหนจะว่าย บ้านเพน้ำตื้น ได้แต่กลืนน้ำลาย” การแสดงเพลงพื้นบ้านตำบลเพ “เพลงเอ่ย” และ “ลำตัด” เพลงพื้นบ้านตำบลเพที่สะท้อนวิถีชีวิตของชุมชนตลาดบ้านเพ จังหวัดระยอง ซึ่งมีเอกสารการรวบรวมบทเพลงต่าง ๆ จากพ่อเพลง แม่เพลง เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๒๓ โดยพ่อเพลง แม่เพลงในสมัยนั้น ได้แก่ นายย้อย ศักดิ์เมือง นายจำลอง อัฐโส นางเนิน ผัดผ่อง นางชูจิตร บำรุงพงษ์ เพลงเอ่ย นับได้ว่าเป็นมรดกเพลงพื้นบ้านที่ได้สูญหายไปจากวิถีชีวิตและความทรงจำของชุมชนตลาดบ้านเพมานาน การแสดงในโอกาสนี้นับเป็นการรื้อฟื้นเพลงพื้นบ้านของชาวตำบลบ้านเพในรอบ ๔๕ ปี ที่เงียบงัน ให้กลับมามีเสียงอีกครั้ง “เรือน้อยลอยคว้าง ยังไม่ถึงฝั่งลอยอยู่กลางกระแสสินธุ์ถึงยามวิบัติคลื่นซัดโผงผาง (ซ้ำ) เรือลำน้อยลอยคว้างอยู่กลางวาริน” ลำตัดเรื่องเกาะต่าง ๆ ในแถบชายทะเลภาคตะวันออกของไทย สำนวนนายจำลอง อัฐโส ชาวบ้านเพ อำเภอเมืองระยอง จังหวัดระยอง […]
หลักฐานอ้างอิงประวัติศาสตร์เมืองระยอง
หลักฐานอ้างอิงประวัติศาสตร์เมืองระยอง “…..ระยองเริ่มมีชื่อปรากฏในพงศาวดารเมื่อปี พ.ศ. 2113 ในรัชสมัยของสมเด็จพระมหาธรรมราชาแห่งกรุงศรีอยุธยา ส่วนประวัติดั้งเดิมก่อนหน้านี้เป็นเพียงข้อสันนิษฐานที่พอจะเชื่อถือได้ว่าระยองน่าจะเป็นเมืองที่ก่อสร้างขึ้นในสมัยของขอมคือ เมื่อประมาณ ปี พ.ศ. 1500 ซึ่งเป็นสมัยที่ขอมมีอานุภาพครอบคลุมอยู่ในดินแดนสุวรรณภูมิ มีเมืองนครธมเป็นราชธานีขอมได้สร้างเมืองนครพนมเป็นเมืองหน้าด่านแรก เมืองพิมายเป็นเมืองอุปราชและได้สถาปนาเมืองลพบุรีขึ้นเป็นเมืองสำคัญด้วย ส่วนทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ของเมืองนครธม เมืองหน้าด่านเมืองแรกที่ขอมสร้างก็คือ เมืองจันทบูรหรือจันทบุรีในปัจจุบันนี้ เมื่อขอมสร้างจันทบุรีเป็นเมืองหน้าด่าน เพื่อนำเอาอารยะธรรมของขอมเข้ามาสู่แคว้น ทวาราวดี ก็น่าจะอนุมานได้ว่าขอมเป็นผู้สร้างเมืองระยองนี้ แต่ไม่ปรากฏแน่ชัดว่าสร้างขึ้นในสมัยใด นักโบราณคดีได้สันนิษฐานจากหลักฐานที่ได้ค้นพบ คือ ซากหินสลักรูปต่างๆ ที่ปรากฏอยู่ที่บ้านดอน บ้านหนองเต่า ตำบลเชิงเนิน คูค่ายและซากศิลาแลงบ้านคลองยายล้ำ ตำบลบ้านค่าย อำเภอบ้านค่ายซึ่งเป็นศิลปะการก่อสร้างแบบขอม ทำให้สันนิษฐานว่าระยองน่าจะเป็นเมืองที่ก่อสร้างขึ้นในสมัยของขอม…..” จากข้อความดังกล่าวเป็นข้อมูลที่เป็นข้ออ้างอิงว่าระยองสร้างขึ้นในสมัยขอม โดยสันนิษฐานจากหลักฐานที่ค้นพบ 2 แห่ง คือที่บ้านหนองเต่า ต.เชิงเนิน อ.เมืองระยอง และที่บ้านคลองยายล้ำ ต.บ้านค่าย อ.บ้านค่ายแต่หลักฐานอ้างอิงดังกล่าวจะมีใครทราบหรือไม่ว่ามีลักษณะเป็นเช่นไรอยู่ที่ไหนสภาพปัจจุบันเป็นอย่างไร ผู้เขียนจึงขอนำเอาหลักฐานที่กล่าวถึง คือ คูค่ายและซากศิลาแลงบ้านคลองยายล้ำ มาอธิบายชี้แจงให้ทราบ โดยอาศัยข้อมูลจากการพบเห็นด้วยตนเอง เนื่องจากผู้เขียนเกิดและอาศัยอยู่ในบริเวณสถานที่ดังกล่าว และใช้การสัมภาษณ์บุคคลที่เกิดและอาศัยอยู่ในบริเวณที่มีหลักฐานปรากฏ ดังนี้ ปัจจุบันบ้านคลองคลองยายล้ำ อยู่ในเขตหมู่ที่ 4 และหมู่ที่ 6 ตำบลบ้านค่าย […]
การแสดงเพลงไอ้เป๋ งานสุนทรภู่ ที่คนระยองไม่รู้จัก
การแสดงเพลงไอ้เป๋ งานสุนทรภู่ ที่คนระยองไม่รู้จัก นิทรรศการ “สุนทรภู่ ที่คนระยองไม่รู้จัก ในแบบของคนรุ่นใหม่ หัวใจรุ่นเก่า” เปิดโอกาสให้คนระยองและผู้สนใจได้ทำความรู้จักกับ สุนทรภู่ ระยอง ในมิติใหม่ ๆ ไม่ใช่เพียงแค่เรื่องราวพระอภัยมณี นางยักษ์ หรือนางเงือกที่เราคุ้นเคย แต่ยังสะท้อนถึงความเป็นกวีเอกที่ผูกพันกับท้องถิ่นระยองมายาวนาน หลายคนอาจไม่เคยรู้ว่า เราได้อะไรจากการมีคำว่า “สุนทรภู่กวีเอก” อยู่ในคำขวัญประจำจังหวัดระยอง หรือเคยสงสัยว่า “นิราศเมืองแกลง” ที่สุนทรภู่แต่งขึ้นเมื่อเดินทางมาระยองนั้นสำคัญอย่างไร นิทรรศการครั้งนี้จะพาเรามองเห็นคุณค่าของ สุนทรภู่ ระยอง ผ่านสายตาคนรุ่นใหม่ที่ยังคงรักษาหัวใจรุ่นเก่า ถ่ายทอดเรื่องราวของครูกวี ๔ แผ่นดิน ที่ผลงานยังคงสืบสานและต่อยอดมาจนถึงปัจจุบัน ไฮไลท์ของงานคือการจัดแสดง สมุดไทยโบราณฉบับตัวเขียน เรื่องพระอภัยมณี อายุเอกสารสมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ซึ่งถือเป็นวรรณกรรมชิ้นเอกของสุนทรภู่ นิทรรศการนี้เปิดให้ชมยาว ๆ ตลอด 2 เดือน ตั้งแต่วันนี้จนถึงสิ้นเดือนกรกฎาคม ณ ร้าน หลานเอก คอฟฟี่เฮาส์ – Laan Ek Coffeehouse นอกจากนี้ยังมีกิจกรรมเสวนา “สุนทรภู่ ที่คน(ระยอง)ไม่รู้จัก” ในวันที่ […]
ก่อกำเนิด!
บันทึกการประชุม ร้อยเรื่องเมืองระยอง ครั้งที่ 1 ประจำปี 2568 เมื่อ วันพุธ ที่ 13 สิงหาคม 2568 ณ ห้องประชุมร้านหลานเอกคอฟฟี่เฮาส์ รายชื่อสมาชิก เฉลียว ราชบุรี ประธาน ✓ จิรพันธุ์ สัมภาวะผล กรรมการ ✓ สุภร คุ้มหอม กรรมการ ✓ สุเมธ ปริญญาปริวัฒน์ กรรมการ ✓ บุญอนันต์ หมัดเชี่ยว เลขานุการ ✓ ธงชัย ขวัญบุรี กรรมการ ✓ จรัล ภิญวัย กรรมการ ✓ ทิม บุญรอด กรรมการ ✓ อำไพ บุญรอด กรรมการ ✓ กรรมการ ✓ กรรมการ ✓ […]